Przemoc w rodzinie to problem natury prawnej, moralnej, psychologicznej i społecznej. W świetle przepisu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jako przemoc w rodzinie należy rozumieć:
„jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.
Przemoc w rodzinie ma charakter:
1. intencjonalny - jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary,
2. nierównomierny - jedna ze stron ma przewagę nad drugą, to ofiara jest słabsza, a sprawca silniejszy,
3. naruszenia praw i dóbr osobistych - sprawca narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku, itd.),
4. powodowania cierpienia i bólu - narażenie zdrowia i życia ofiary, które w konsekwencji powoduje mniejszą zdolność do samoobrony.
Według specjalistów Stowarzyszenia „Niebieska Linia” najczęściej występują następujące formy przemocy:
1. Fizyczna - naruszanie nietykalności fizycznej. Przemoc fizyczna jest intencjonalnym zachowaniem powodującym uszkodzenie ciała lub niosącym takie ryzyko, np.: popychanie, szarpanie, ciągnięcie, szturchanie, klepanie, klapsy, ciągnięcie za uszy, włosy, szczypanie, kopanie, bicie ręką, pięścią, uderzenie w twarz - tzw. „policzek”, przypalanie papierosem, duszenie, krępowanie ruchów, itp.;
2. Psychiczna - naruszenie godności osobistej. Przemoc psychiczna zawiera przymus i groźby np.: obrażanie, wyzywanie, osądzanie, ocenianie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, grożenie, nieliczenie się z uczuciami, krzyczenie, oskarżanie, obwinianie, oczernianie, krzywdzenie zwierząt, czytanie osobistej korespondencji, ujawnianie tajemnic, sekretów, wyśmiewanie, lekceważenie, itp. Przemoc psychiczna jest najczęstszą formą przemocy i jest trudna do udowodnienia;
3. Seksualna - naruszenie intymności. Przemoc seksualna polega na zmuszaniu osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić. Przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły lub emocjonalnym szantażu. Np.: wymuszanie pożycia, obmacywanie, gwałt, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, nieliczenie się z życzeniami partnerki/partnera, komentowanie szczegółów anatomicznych, ocenianie sprawności seksualnej, wyglądu, itp.;
4. Ekonomiczna - naruszenie własności. Przemoc ekonomiczna wiąże się celowym niszczeniem czyjejś własności, pozbawianiem środków lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne dla przeżycia potrzeby. Np.: niszczenie rzeczy, włamanie do zamkniętego osobistego pomieszczenia, kradzież, używanie rzeczy bez pozwolenia, zabieranie pieniędzy, przeglądanie dokumentów, korespondencji, dysponowanie czyjąś własnością, zaciąganie pożyczek „na wspólne konto”, sprzedawanie osobistych lub wspólnych rzeczy bez uzgodnienia, zmuszanie do spłacania długów, itp.;
5. Zaniedbanie - naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej i oznacza np.: nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.
Gdzie można szukać pomocy?
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich jest ofiarą przemocy - ZWRÓĆ SIĘ O POMOC! Do Twojej dyspozycji są:
NA TERENIE BARTOSZYC I POWIATU BARTOSZYCKIEGO
1. Komenda Powiatowa Policji w Bartoszycach, ul. Wyszyńskiego 28, tel. alarmowy 112, tel. 47 732 12 00 (podejmowanie interwencji, udzielanie pomocy ofiarom przemocy, procedura „Niebieskiej Karty”);
2. Prokuratura Rejonowa w Bartoszycach, ul. Bohaterów Warszawy 16, tel. 89 762 76 60 (przyjmowanie zawiadomień o możliwej przemocy, prowadzenie postępowań przygotowawczych);
3. Sąd Rejonowy w Bartoszycach, ul. Warszawska 7, tel. 89 762 22 96 (wydawanie orzeczeń w sprawach związanych z przemocą);
4. Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej w Bartoszycach, ul. Warszawska 7, tel. 89 612 38 01 (sprawowanie nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń sądowych);
5. Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Urząd Miasta w Bartoszycach, ul. Boh. Monte Cassino 1, tel. 89 762 98 58 (w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie na poziomie Miasta);
6. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Urząd Miasta w Bartoszycach, ul. Boh. Monte Cassino 1, tel. 89 762 98 58 (orzekanie o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu);
7. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bartoszycach, ul. Pieniężnego 10a, tel. 89 762 50 30 (wsparcie i poradnictwo specjalistyczne - psycholog, prawnik, pedagog, praca socjalna);
8. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bartoszycach, ul. Limanowskiego 11, tel. 89 762 97 50 (poradnictwo prawne i psychologiczne, programy profilaktyczne, programy korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy);
9. Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II w Bartoszycach, ul. Kardynała Wyszyńskiego 11, tel. 89 675 23 50 (całodobowa opieka medyczna nad ofiarami przemocy fizycznej - ambulatoryjna i stacjonarna);
10. Stowarzyszenie Monar w Bartoszycach Poradnia Profilaktyczno-Konsultacyjna, ul. Sikorskiego 6, tel. 89 764 09 98 (zajęcia psychoedukacyjne, profilaktyczne dla dzieci i młodzieży);
11. Nieodpłatny Punkt Pomocy Prawnej, zlokalizowany w budynku Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w Bartoszycach, przy ul. 11 Listopada 7 (wejście od szczytu budynku), kom. 539 782 546 (udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej osobom, które nie są w stanie ponieść takich kosztów) - czynne od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, w godz. 12:00 - 16:00;
12. Warmińsko-Mazurskie Stowarzyszenie Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Prawnej - Lokalny Punkt Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem w Bartoszycach, ul. Hubalczyków 2, tel. 720 703 255 (oferuje pomoc dla wszystkich osób pokrzywdzonych oraz osób im najbliższych, świadków oraz osób im najbliższych w zakresie: pomocy specjalistycznej oraz finansowej) - czynne w poniedziałki, w godzinach 08:00 - 13:00 oraz czwartki 14:00 - 19:00.
OGÓLNOPOLSKIE
1. OGÓLNOPOLSKIE POGOTOWIE DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE "NIEBIESKA LINIA", tel. 800 120 002, całodobowo (wsparcie i pomoc psychologiczna, informacje o możliwościach uzyskania pomocy najbliżej miejsca zamieszkania);
2. Policyjny Telefon Zaufania, tel. 800 120 226 - całodobowo (wsparcie w sytuacji przemocy w rodzinie. Specjaliści obsługujący linię udzielają informacji na temat procedury „Niebieskie Karty”, np. jakie inne podmioty poza policją, mogą ją założyć);
3. Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111 (bezpłatny), codziennie w godz. 14:00 - 22:00;
4. Numer Alarmowy 112 (bezpłatny) - całodobowo.
Szczegółowe informacje na temat form wspierania rodziny
można uzyskać w siedzibie
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bartoszycach,
ul. Pieniężnego 10A,
od poniedziałku do piątku w godz. 7:30 - 15:30